Zuidrand loopt niet warm voor fusies

Opmerkelijk toch: in het lappendeken van de Antwerpse zuidrand zijn liefst 10 van de 16 gemeenten kleiner dan 10 vierkante kilometer. Vijf ervan halen zelfs geen 6 vierkante kilometer, wat overeenkomt met de site van chemiereus BASF in de haven. Gemiddeld tellen we slechts 13.500 inwoners per gemeente. In de Antwerpse noordrand is dat 23.000. In de zuidrand komen enkel Mortsel, Kontich en Edegem boven de 20.000 inwoners uit. Volgens het criterium van ondernemersorganisatie Voka en sp.a-voorzitter Bruno Tobback zou je dus best een heleboel fusies van twee en zelfs drie gemeenten kunnen maken. Maar dat is buiten het sterke identiteitsgevoel van veel van die 'dorpen' gerekend. "Ik ben tegen megafusies, want dan verliest een gemeente haar eigenheid", vat burgemeester Koen Volckaerts in het kleine Hove het samen. Of neem zijn collega Rob Mennes in Schelle. "Het is niet omdat je 25.000 inwoners hebt dat je schuldenvrij bent. Tobback spreekt met weinig kennis terzake." Sophie De Wit gaat nog wat verder voor haar Aartselaar: "Met een opgedrongen schaalvergroting zouden we onze ziel verliezen én stijgen de belastingen."

Geen politiek draagvlak

En toch: louter op grond van fiscale draagkracht, socio-economische overeenkomsten en de nood aan gezamenlijke investeringen in bijvoorbeeld sport en cultuur, lijken fusies nu ook niet meer zo ver weg. In de Rupelstreek heb je het logische trio Hemiksem-Schelle-Niel. Geen enkele van die drie gemeenten telt 10.000 inwoners. Of wat te denken van het kwartet Edegem-Kontich-Lint-Hove? Samen goed voor 45 vierkante kilometer en 59.000 inwoners. Met een goeie mix van residentieel wonen en KMO-zones. Echt ver liggen de gemeentehuizen niet van mekaar. Maar nergens lijkt er al een politiek draagvlak. Edegem wil het nog wel overwegen met Hove, Lint met Kontich. Maar daar moeten we het zowat mee doen. En op een samensmelting met het verstedelijkte Mortsel zit helemaal niemand te wachten, zo blijkt. Steevast hoor je ook dat de meerjarenplanning netjes op orde is.

Te gek

Twee gemeenten kunnen hun oppervlakte én de eerdere fusiegolf van 1977 als argument gebruiken om de boot af te houden: Ranst en Zandhoven. Samen tellen ze 9 deelgemeenten. Het moet ook niet te gek worden, klinkt het uit die gemeentehuizen.

"Een fusie? Laat maar zitten."

Wat we zelf doen, doen we beter. Het water mag hen tot de lippen staan, heel wat burgemeesters uit de zuidrand stààn op de zelfstandigheid van hun gemeente. Ook al moeten ze zwaar snijden om het financieel te redden.

"Neen, dank u." Met dat antwoord zet Sophie De Wit (Aartselaar) de toon. "We heffen de laagste belastingen van de regio, hebben een lage schuld en een efficiënt ambtenarenapparaat. Plus: we investeren 17 miljoen euro." Haar Mortselse collega Erik Broeckx plaatst de afwijzing in een groter kader. "De dag dat je financieel niet meer rondkomt, kan een fusie nodig zijn. Maar de Vlaming is niet klaar voor een schaalvergroting. Mensen willen nog steeds het gevoel hebben dat ze onder de kerktoren leven." Dis Van Berckelaer (Borsbeek): "Een fusie moet groeien. Ze kan niet worden opgelegd. Wat ben je ermee om een soort district van een grotere gemeente te zijn? De maat van een samenwerking met een buur moet de dienstverlening zijn." Veel twijfel ook als het gaat over het prijskaartje van een fusie. "Ik zie de kosten op korte en middellange termijn stijgen", denkt Tom De Vries (Niel). Ambtsgenoot Koen T'Sijen vindt Boechout met deelgemeente Vremde al groot genoeg. "Stel dat we samengaan met Hove. Sluiten we dan één van de twee bibliotheken of ontslaan we personeel? Neen, een fusie is niet zinvol."

Zo denkt uw burgemeester er over:

AARTSELAAR

Burgemeester Sophie De Wit (N-VA) bedankt voor een fusie. "We zijn een perfect werkende gemeente."

BOECHOUT

"Ik wil het bij Boechout en deelgemeente Vremde houden", zegt burgemeester Koen T'Sijen (N-VA).

BOOM

Burgemeester Jeroen Baert (N-VA): "Er is al een erg nauwe samenwerking In de Rupelstreek. Maar we moeten de autonomie van de kleinere gemeenten respecteren."

BORSBEEK

"Geen zin om een soort district van een grotere gemeente te worden, maar meer samenwerking met buren is goed", vindt Dis Van Berckelaer (BbA).

EDEGEM

Burgemeester Koen Metsu (N-VA) laat een opening: "Misschien een fusie met Hove, zéker niet met het verstedelijkte Mortsel."

HEMIKSEM

"Voor cultuur en sport werken we graag met meerdere gemeenten samen, maar ik geloof niet in een fusie", zegt burgemeester Luc Bouckaert (CD&V).

HOVE

Burgemeester Koen Volckaerts (N-VA) staat koel tegenover fusies, maar is voor slimme samenwerking.

KONTICH

"Geen behoefte aan, er zijn belangrijker dingen", reageert burgemeester Erik Jacobs (N-VA).

LINT

"Als het moet, dan liefst met Kontich. Maar een fusie is nu niet nodig", vindt burgemeester Harry Debrabandere (N-VA).

MORTSEL

Burgemeester Erik Broeckx (N-VA): "Geen sprake van, maar bijvoorbeeld voor een nieuw zwembad is samenwerking wél goed."

NIEL

"Als het er ooit van komt, zie ik ons een fusie aangaan met Schelle, maar het is niet mijn ideaal", zegt burgemeester Tom De Vries (Open Vld).

RANST

Burgemeester Lode Hofmans (Open Vld) is geen voorstander.

SCHELLE

"Een gezonde samenwerking met buren als Hemiksem, maar geen fusie", oordeelt Rob Mennes (CD&V).

WIJNEGEM

Burgemeester Ivo Wynants (N-VA): "Legt men het ons op, dan ofwel met Wommelgem en Borsbeek, ofwel met Schilde, Schoten en Brasschaat."

WOMMELGEM

"Geen vragende partij voor fusie, wél pro samenwerking met onder meer Wijnegem en Borsbeek", zegt Frank Gys (N-VA).

ZANDHOVEN

Burgemeester Luc Van Hove (CD&V): "We tellen al vijf deelgemeenten. Vergeet een fusie."